Door Marianne de Bruijn | 6 Maart 2025
Waarom ik nog steeds een kick krijg van een goede woordvoerder
Al tijdens mijn studie communicatiemanagement ontwikkelde ik een voorliefde voor het signaleren van goede woordvoerders. En voor slechte woordvoerders, dat ook. Ik kan nog steeds genieten van een fantastisch goed media-optreden, een zeer scherpe woordvoerder of een soepel interview waarbij de presentator zelf ook voelt dat hij aan de bak moet. Maar wat maakt iemand nou een goede woordvoerder, en is dit te leren of is het talent?
Als ik het heb over een woordvoerder, dan heb ik het over iedereen die namens zijn organisatie, groot of klein, als het gezicht naar buiten optreedt. Dat kan de CEO zijn maar ook iemand die expert is op een bepaald gebied. Waar moet je aan voldoen om een goede woordvoerder te zijn? Ik deel graag mijn inzichten en adviezen hierover en mijn persoonlijke favorieten! Lees je mee?
Niet iedereen is een natuurtalent
Wij werken met onze opdrachtgevers vaak samen om hun CEO of expert goed beslagen ten ijs te laten komen tijdens een interview. En daarbij heb je natuurlijk altijd natuurtalenten die zo makkelijk praten dat je je afvraagt waarom ze zelf geen presentator zijn geworden. Maar heel eerlijk, dat zijn ze lang niet allemaal. En neem van mij aan, zelfs de grootste CEO wordt nerveus als hij of zij een camera voor zijn neus krijgt. Dat betekent niet dat je geen goede woordvoerder kan worden, want ik ben ervan overtuigd dat iedere CEO, manager of expert met een gedegen voorbereiding en oefening een goed media-optreden kan verzorgen.
Wat maakt een woordvoerder nu onweerstaanbaar goed?
Een paar adviezen die je kunnen helpen bij een goed media-optreden:
1. Timing en controle
Een goede woordvoerder is veel meer dan een goede babbelaar met een sympathiek voorkomen. Een goede gesprekspartner voor de media weet juist als geen ander wanneer hij een stilte moet laten vallen, wanneer hij de presentator in de lead van het gesprek moet laten en wanneer hij kan bruggen naar zijn eigen kernboodschappen. Een slimme woordvoerder laat zich niet opjagen door lastige vragen, maar houdt de regie en blijft bij zijn antwoorden, ondanks dat de journalist drie keer dezelfde vraag in net even een andere vorm stelt.
2. Duidelijke communicatie
Vage antwoorden en wollige taal? Een absolute no-go. De beste woordvoerders kunnen complexe zaken zo simpel uitleggen dat iedereen het direct begrijpt. Daarbij gebruiken ze geen vaktermen of ingewikkelde analyses waarbij het merendeel van de toehoorders afhaakt. Ze zijn kort maar krachtig en geven voorbeelden ter verduidelijking.
3. Rust uitstralen
Een echt goede woordvoerder blijft altijd rustig en vriendelijk en wordt niet boos of geïrriteerd, ook niet onder druk. Wanneer de media op scherp staat en de reputatie van een bedrijf of politicus op het spel staat, houden zij het hoofd koel.. Zo zorg je er ook voor dat een issue of crisis niet verergert maar kun je de situatie neutraliseren.
4. Authenticiteit en charisma
Niemand gelooft een woordvoerder die als een robot teksten opdreunt. Woordvoerders die wel geloofd worden, hebben een natuurlijke flair, kunnen empathie uitstralen en voelen haarfijn aan wat het publiek nodig heeft. Vooral empathie is een aspect wat vaak vergeten wordt. Veel organisaties willen koste wat het koste hun eigen – vaak commerciële – verhaal delen, maar dit verhaal blijft echt beter hangen als je je eerst inleeft in de doelgroep van het medium waar je mee praat. Waar houdt hen bezig en hoe je kun daarop inhaken en daar je eigen verhaal aan koppelen?
5. Beeldspraak en humor
Soms kan een goedgekozen grap of een rake opmerking het verschil maken. Een woordvoerder met taalgevoel kan scherp uit de hoek komen en daarmee zelfs nieuwe gezegden creëren. Denk aan legendarische quotes en rake soundbites die jaren later nog steeds rondzingen. Elk nadeel heb zijn voordeel, ik noem er maar eentje.
6. Regie pakken
Een goede woordvoerder weet ook de regie te nemen op een gesprek door niet alleen antwoord te geven op de vragen van een journalist, maar ook zijn eigen kernboodschappen over de bühne te brengen. Door van te voren goed na te denken wat je met een interview wilt bereiken, kun je het gesprek hier op sturen. Zo kan een interview daadwerkelijk bijdragen aan je communicatiestrategie of je reputatie versterken.
Persoonlijke favorieten
Persoonlijk vind ik de woordvoerders van het Openbaar Ministerie erg goed. Let er maar eens op als een Officier van Justitie aan het woord is in een nieuwsuitzending. Deze woordvoerders zijn altijd to-the-point, blinken uit in simpel taalgebruik en laten zich nooit van hun stuk brengen. Een voorbeeld is Mara van den Berg die voor veel zware strafzaken de woordvoering doet, zoals de moord op Peter R. de Vries.
Ook een mooi voorbeeld van onze eigen opdrachtgevers: Rika Coppens, CEO van house of HR, schoof recent aan bij BNR Zakendoen voor een interview met Thomas van Zijl over de huidige ZZP-markt. Alhoewel Rika een natuurtalent is, hebben we dit gesprek samen goed voorbereid en dat resulteerde in een heel soepel interview. En vergis ik me nu of moest zelfs Thomas van Zijl echt zijn best doen?
Tenenkrommend spektakel
En hoe het dan vooral niet moet wat mij betreft? Google maar eens op Louis van Gaal en persconferenties. Heerlijk tenenkrommend spektakel gegarandeerd. Of zullen we nog even een media analyse loslaten op Donald Trump? Dat is voer voor een heel nieuwe blog. 😊
Conclusie van dit verhaal? Een goede woordvoerder hoeft geen natuurtalent te zijn, maar kan met de juiste voorbereiding heel goed zijn boodschappen over de bühne brengen. Heb je hulp nodig bij de voorbereiding op interviews of wil je jouw publieke optredens verbeteren met een media- of presentatietraining? Neem dan zeker even contact met ons op!
